درآمد مشمول مالیات چیست

مالیات یک نوع درآمد دولت است که از افراد یا شرکت‌ها به منظور تأمین هزینه‌های دولتی و اجرای برنامه‌ها و خدمات عمومی گرفته می شود. این پول به صورت مستقیم از درآمدهای افراد و شرکت‌ها کسر می‌شود و به دولت منتقل می‌شود. مالیات‌ها می‌توانند به شکل مختلفی مانند مالیات درآمد، مالیات بر مالکیت، مالیات بر ارث و غیره باشند. این امر به دولت امکان می‌دهد تا منابع مالی مورد نیاز برای ارائه خدمات اساسی مانند بهداشت، آموزش، امنیت و زیرساخت‌های عمومی را فراهم کند.

درآمد مشمول مالیات

درآمد مشمول مالیات شامل هر نوع درآمدی است که افراد یا شرکت‌ها از منابع مختلف دریافت می‌کنند و مورد تأیید قوانین مالیاتی دولت می‌باشد. این درآمدها ممکن است شامل درآمد حاصل از حقوق و دستمزد، سود و سپرده‌های بانکی، درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها، درآمد از فروش محصولات و خدمات، درآمد از اجاره ملکی، درآمد از فروش دارایی‌ها و هر نوع درآمد دیگری که قابل اندازه‌گیری و مشخص کردن باشد. معمولاً این درآمدها تحت تعریفات مشخصی از قبیل درآمد ناخالص، درآمد خالص و سایر مفاد قوانین مالیاتی مورد بررسی قرار می‌گیرند تا میزان مالیاتی که باید پرداخت شود تعیین شود.

مالیات بر درآمد چیست

تمامی اشخاص حقیقی، شرکت‌ها و اصناف بازار باید به نسبت درآمدی که از شغل خود دارند، به دولت مالیات پرداخت کنند. این مالیات تقریباً در همه‌ی کشورهای جهان براساس قانون کسب و کار اجرا می شود و همه‌ی افراد باید درآمد سالانه‌ی خود را به دولت گزارش کنند.

سازمان امور مالیاتی بر اساس میزان درآمد، شرایط شغلی و دیگر پارامترهای تأثیرگذار، مقدار مالیات را مشخص می کند و میزان آن هم برای هر فرد درصد متفاوتی دارد.  این درصد با افزایش مقدار درآمد به صورت ثابت رشد نمی‌کند و به صورت تصاعدی تغییر می‌کند.

انواع مالیات بر درآمد

مالیات بر درآمد با توجه به شغل و درآمد افراد انواع مختلفی دارد و عدم آگاهی لازم در این زمینه ممکن است شما را با مشکلات مالیاتی زیادی مواجه کند و بر پیشرفت شغلی شما تأثیر منفی خواهد گذاشت. به طور کلی مالیات‌‌ بر درآمد به دسته بندی‌های زیر تقسیم می‌شود:

• مالیات بر سکه
• مالیات املاک
• مالیات بر درآمد مشاغل
• مالیات بر درآمد کشاورزی
• مالیات بر درآمد اجاره املاک
• مالیات حق الوکاله
• مالیات بر درآمد حقوق
• مالیات بر درآمد اتفاقی
• مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی
• مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی (شرکت‌ها)

مالیات بر درآمد مشاغل

تمامی افراد حقیقی دارای شغل مجازی و فیزیکی، که از این راه درآمد کسب می کنند، باید بخشی از این درآمد را به عنوان مالیات به دولت بپردازند.

این  مالیات مشاغل بر اساس سود به دست آمده در طول یک سال فعالیت واحد شغلی محاسبه می‌شود و بخشی از آن بنا به شرایط شامل معافیت مالیاتی می‌گردد. مبلغ معافیت مالیاتی در هر سال متفاوت است و توسط سازمان امور مالیاتی مشخص می‌شود.

درصد محاسبه مالیات بر درآمد مشاغل

مقدار مالیات بر درآمد با توجه به شغل فرد و درآمد وی متغیر می باشد و صورت کلی نمی‌توان یک فرمول ثابت برای محاسبه‌ی مالیات بر درآمد برای همه‌ی مشاغل در نظر گرفت. مبلغ مالیات درآمد برای اشخاص حقیقی به نرخ ماده 131 قانون مالیات‌های مستقیم به شرح ذیل محاسبه می‌گردد.

مبلغ درآمد سالانه	نرخ مالیات بر درآمد
تا 500.000.000 ريال	15%
مازاد بر 500,000,000 ریال تا 1,000,000,000 ریال	20%
مازاد بر 1.000.000.000ریال	25%

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی (شرکت‌ها)

درآمد مجموع تمامی شرکت‌ها و سایر اشخاص حقوقی بعد از کسر زیان‌های حاصله و معافیت‌های مقرر در قانون، مشمول مالیات به نرخ ۲۵٪ می شود. در این میان مطابق با ماده ۲ قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاص حقوقی ذیل مشمول پرداخت مالیات نیستند:

• وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی
• دستگاه‌هایی که بودجه آن‌ها وسیله دولت تأمین می‌شود.
• شهرداری‌ها و دهیاری‌ها
• بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی دارای مجوز معافیت از طرف حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری

نکته:

• شرکت‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آن‌ها متعلق به اشخاص ذکر شده در بالا باشد، مشمول حکم ماده ۲ نیستند.
• اگر اشخاص حقوقی مذکور درآمدی داشته باشند که در غیر از چارچوب تعریف شده آن‌ها باشد، از قبیل فعالیت‌های صنعتی، معدنی، تجاری، خدماتی و سایر فعالیت‌های تولیدی، در هر مورد به طور جداگانه به نرخ‌های مذکور در ماده ۱۰۵ مشمول مالیات خواهند بود (۲۵٪ درآمد مشمول).

نحوه محاسبه مالیات بر درآمد شرکت‌ها

برای نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی، باید درآمد شرکت در یک سال گذشته به صورت خالص محاسبه شود. پس از محاسبه‌ی درآمد خالص شرکت به جز مواردی که در قانون مالیات‌های مستقیم دارای نرخ جداگانه هستند، باید 25% از کل درآمد شرکت به عنوان مالیات به اداره‌ دارایی پرداخت شود.

اگر شرکت شما هم مدتی فعالیت نکرده است، با مراجعه به صفحه نامه عدم فعالیت شرکت نسبت به نوشتن این نامه به سازمان امور مالیاتی اقدام کنید.

مالیات بر درآمد حقوق

تمامی افرادی که مشغول به کار هستند و بابت کار خود دستمزد دریافت می‌کنند، باید درصدی از حقوق دریافتی خود را به عنوان مالیات به دولت پرداخت کنند. میزان مالیات حقوق با توجه به مبلغ حقوق، شرایط فرد و همچنین سایر شرایط متفاوت است.

مالیات بر درآمد اتفاقی

درآمد اتفاقی به مجموع درآمدهایی گفته می‌شود که فرد به شکل بلاعوض یا از طریق معاملات محاباتی، جوایز، هدایا و دیگر موارد تحصیل می‌کند. به عنوان مثال اگر شخصی مالی را (چه به صورت نقدی و چه به صورت غیر نقدی) به عنوان هدیه (هبه) و یا جایزه در قرعه کشی به دست آورد، باید مالیات بر درآمد اتفاقی را برای آن پرداخت کند. طبق آخرین قانون تصویب شده در مورد مالیات بر درآمد اتفاقی، نرخ مالیات برای این درآمدها مطابق با ماده 131 قانون مالیات‌های مستقیم محاسبه می‌شود. مالیات بر درآمد اتفاقی شامل معافیت مالیاتی نمی‌شود.

مالیات سکه

در چند سال گذشته قانونی تصویب شد که بر اساس آن، خریداران سکه از بانک مرکزی باید مالیات آن را به دولت بپردازند. مالیات سکه با توجه تعداد سکه خریداری شده متفاوت است.

 مالیات حق الوکاله

بر اساس  ماده ۱۰۳ ق.م.م وکلای دادگستری و کسانی که در محاکم اختصاصی وکالت می‌کنند مکلفند در وکالت نامه‌های خود رقم مالیات حق الوکاله‌ ها را قید نمایند و معادل پنج درصد (۵%) آن بابت علی‌الحساب مالیاتی روی وکالت نامه تمبر الصاق و ابطال نمایند.

با توجه به مطالب ذکر شده در این مقاله، با انواع مالیات بر درآمد مانند مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی، مالیات حقوق، مالیات بر درآمد املاک، مالیات سکه و مالیات کشاورزی آشنا شدید.