یکی از انواع عقود معین ذکر شده در قانون مدنی، عقد صلح عمری می باشد و از تنازع احتمالی میان افراد جلوگیری می کند. به همین دلیل است که قرارداد صلح، کاربردهای وسیع و گسترده ای میان افراد جامعه دارد.
به طور کلی صلح عمری برای همسر به معنای آن است چنانچه شخصی که دارای اموال منقول و غیر منقول بسیاری است فوت کند، طبق قانون تمامی دارای وی به همسرش واگذار شود. بی شک هر کسی در جامعه املاک و دارایی هایی دارد که بعد از مرگ او به وارثینش خواهد رسید. البته افراد می توانند قبل از مرگ خود تمام ثروت و املاک خود را بین همسر و فرزندانشان تقسیم کنند.
اما در بعضی شرایط شاید شخص بخواهد که از ثروت و دارایی های خود تا وقتی که زنده می باشد استفاده کند و تمام منافع آن در اختیار خودش باشد اما بعد از مرگ او به همسرش واگذار شوند و منافع آن نیز به او برسد که در این شرایط از قرارداد صلح عمری برای همسر استفاده می شود.
شرایط صلح عمری برای همسر و مدارک مورد نیاز آن
شرایط صلح عمری برای همسر
بر اساس ماده 753 قانون مدنی، یکی از شرایط صلح عمری برای همسر، اهلیت طرفین عقد صلح می باشد. به این معنا که برای صحیح بودن صلح عمری به نفع همسر، هم زن و هم شوهر، باید اهلیت داشته و عاقل و بالغ و رشید باشند و علاوه بر آن، به لحاظ قانونی، ممنوعیتی برای تصرف در اموال خود نیز، نداشته باشند. به عنوان مثال، اگر مرد ورشکسته شده باشد، قادر به واگذاری ملک به همسر، در قالب صلح عمری نمی باشد.
بر اساس ماده 754 قانون مدنی، یکی دیگر از شرایط صلح عمری برای همسر، مشروعیت جهت یا هدف این قرارداد می باشد. بر اساس این ماده، اصل، بر آن است که هر قرارداد صلحی، نافذ و صحیح است؛ مگر اینکه برای امر غیر مشروعی منعقد شده باشد.
یکی دیگر از مهم ترین شرایط صحت معاملات، دارا بودن قصد و رضایت برای انجام معامله است که در هر قراردادی باید مد نظر قرار گیرد. بنابراین، در صورتی که طرفین، قصد لازم برای انعقاد صلح عمری نداشته یا به انجام آن، راضی نباشند صلح عمری، بر حسب مورد، ممکن است باطل یا غیر نافذ باشد.
به این نکته توجه داشته باشید که قرارداد صلح عمری برای همسر، یک قرارداد لازم است. به این معنا که صرفا در شرایطی می توان قرارداد صلح عمری برای همسر را فسخ کرد که هر دو طرف، نسبت به آن رضایت داشته باشند یا اینکه برای یکی از طرفین، حق فسخ در نظر گرفته شده باشد که در اصطلاح، به آن صلح خیاری گفته می شود و در صورت وقوع آن شرایط، شخصی که حق فسخ به نفع وی شرط شده، می تواند صلح عمری را به هم بزند.
آثار صلح عمری برای همسر در طولانی مدت
آثار صلح عمری برای همسر
در صلح عمری نیز، به محض اینکه نمونه قرارداد صلح عمری تنظیم شد، انتقال مالکیت از صلح کننده به صلح گیرنده، انجام می گیرد و صلح گیرنده یا همسر، مالک آن مال می شود. با این وجود، باید در نظر داشت که تا زمان فوت صلح کننده، همسر قادر نیست که وی را از استفاده از منافع ملک صلح شده، محروم سازد.
مدارک لازم برای صلح عمری برای همسر
نظر به اهمیت قرارداد صلح عمری برای انتقال یک ملک به همسر و جلوگیری از ایجاد اختلاف در این خصوص، بهتر است برای انعقاد قرارداد صلح عمری به نفع همسر، از ابتدا به صورت رسمی، به دفترخانه مراجعه کنید و ضمن ارائه مدارک لازم، اقدام به ثبت محضری صلح نامه نموده و یا اینکه پس از تنظیم قرارداد صلح عمری به صورت عادی، آن را ثبت محضری کنید: از جمله مدارک لازم برای انعقاد قرارداد صلح عمری برای همسر، به شرح ذیل می باشد:
- مهم ترینمدرک لازم برای صلح عمری همسر، سند ملکی است که قصد صلح کردن آن به نفع همسر را داریم و این سند، ممکن است، سند تک برگی و یا دفترچه ای باشد.
- در صورتی که ملک مورد نظر، اعیانی احداث شده باشد، ارائه پایان کار نیز، الزامی است.
- توجه داشته باشید که،صلح عمری ملک بدون سند، با استفاده از صلح محضری یا رسمی، امکان پذیر نیست و املاک فاقد سند را صرفا می توان به صورت عادی، صلح عمری نمود.
- ارائه جواب استعلام و مفاصا حساباز شهرداری و دارایی و نیز اداره ثبت که در ثبت محضری صلح عمری همسر، می بایست به دفترخانه، ارائه گردد.
- اسناد و مدارک هویتی طرفین، از جمله شناسنامه و کارت ملی، باید به محضر ارائه گردد تا صلح عمری، به ثبت برسد.
مزایای و فواید صلح عمری برای همسر
مزایای صلح عمری برای همسر
قرارداد صلح عمری برای همسر و فرزندان با تمام شیوه های انتقال املاک و دارایی ها متفاوت است و مزایای زیادی را برای افراد در بر دارد که عبارتند از:
- انتقال تمامی اموال به همسر و فرزند
- استفاده از منافع مال یا املاک تا پایان عمر متصالح
- معتبر بودن
- مالیات کمتر
مدارک لازم برای عقد صلح عمری برای همسر
برای عقد قرارداد صلح عمری برای همسر مدارک زیر لازم می باشد:
- سند مالکیت تک برگی و یا منگوله دار
- اگر مورد معامله خانه و یا اعیان احداثی باشد باید پایان کار آن وجود داشته باشد.
- استعلام دارایی
- استعلام شهرداری
- استعلام ثبت
- شناسنامه و کارت ملی طرفین
- پایانکار شهرداری
- در صورتی که ملک موقوفه باشد اجاره نامه عرصه به نام متصالح انتقال داده می شود.
شروط مهم در صلح عمری برای همسر و خانواده
شروط مهم در صلح عمری برای همسر
در قرارداد صلح عمری برای همسر شروط مهمی وجود دارد که به شرح زیر هستند:
- تا وقتی که شخص مورد نظر (مصالح) زنده باشد تمام منفعت و سود آن ملک متعلق به خود او می باشد.
- با فوت شدن کسی که دارایی و املاک را منتقل کرده است،صلح و انتقال کامل می شود و املاک و دارایی به شخصی می رسد که املاک به نام او شده است.
- سومین شرط صلح عمری برای همسر،شرطی است که به فسخ مادام العمر مربوط می باشد و می توانید آن را ذکر کنید. این شرط بدین معنی می باشد که فرد هر زمان که خود بخواهد می تواند بدون حضور فرد دوم و کاملا یک طرفه صلح را فسخ کند.
- در این قرارداد همه منافع بدست آمده از املاک از جمله اجاره و مزیت های دیگر آن به صاحب اصلی آن می رسد و هر وقت که بخواهد می تواند املاک را دوباره به نام خود برگرداند.
- در موقع انعقاد چنین صلحی،در حالی که عقد صلح باقی باشد و والد فوت کند،املاک و دارایی ها به صورت قانونی به فرزندان او منتقل شده و به دیگر وراث، ارثی نمی رسد.
- در صلح عمری سند جدیدی تنظیم نمی شود.در این نوع صلح، شخص متصالح اجازه فروش و یا انتقال املاک را تا زمانی که فرد انتقال دهنده در قید حیات باشد ندارد.
- در طول استمرار عقد،اگر شخص متصالح به تعهدات خود عمل نکند،فرد مصالح می تواند به دفترخانه محل ثبت سند مراجعه کرده و آن را فسخ و ملک را دوباره به تملیک خود دربیاورد.
اگر افراد می خواهند که عقد صلحی بدون هیچ عیب و نقصی باشد باید در هنگام عقد قرارداد شروط زیر را رعایت کنند:
- طرفین عاقل و بالغ باشند و قدرت و توانایی حفظ اموال و اداره ی آن را داشته باشند.
- طرفین خواهان انعقاد عقد صلح باشند و از انجام آن رضایت لازم را داشته باشند.
- چیزی که مورد صلح قرار داده می شود باید از نظر قانونی ارزش اقتصادی داشته باشد،مثلا صلح چیزهایی مانند مشروبات الکلی و یا خوک باطل است.
با توجه به مطالب ذکر شده در این مقاله، قرارداد صلح عمری یک قرارداد قانونی است که امکان انتقال ملکیت از یک فرد به همسر را فراهم می‌کند. تهیه صلحنامه دستی برای صلح عمری کاملاً معتبر است و نیازی به ثبت قرارداد صلح عمری در دفترخانه اسناد رسمی ندارد. قرارداد صلح عمری می‌تواند در جهت حفظ آرامش و همدلی بین افراد مؤثر باشد و برای انتقال مالکیت یک ملک به همسران و فرزندان کاربرد دارد.
