سوئیفت (SWIFT) چیست وچه کاربردی دارد؟

سوئیفت swift، برای ایجاد امنیت در فرایند مالی ایجاد شده است و یک تعاونی جهانی متعلق به اعضای آن و ارائه دهنده پیشرو خدمات پیام رسانی مالی امن در جهان است. همان طور که می دانیم، امنیت تراکنش‌های مالی بین المللی بسیار مهم می باشد و یکی از سیستم‌های کاربردی این روزها، سامانه سوئیفت SWIFT است و به عنوان کمک بسیار بزرگ در این زمینه شناخته می‌شود.

این شبکه ی پیام رسان جهانی، یک شبکه پیام‌رسانی جهانی است و به موسسات مالی و اقتصادی در تمام دنیا کمک می‌کند تا با هم تبادل اطلاعاتی امن مالی در رابطه با تراکنش‌های مالی داشته باشند. این شرکت در سال 1973 تاسیس شده و دفتر مرکزی آن در بلژیک قرار دارد و این مجموعه یک سیستم پیام رسانی امن و قابل اعتماد را اداره می‌کند که توسط بیش از 11000 موسسه مالی در بیش از 200 کشور از جمله استرالیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قیمت دلار استرالیا نیز در این فضا تحت تاثیر نوسانات مالی قرار می‌گیرد اما سوئیفت همواره عامل تعدیل کننده و امنیت بخش در میدان تبادلات است.

سوئیفت برای شناسایی موسسات مالی، از کدهای شناسایی منحصر به ‌فرد به ‌نام BIC استفاده می‌کند. این نام مخفف (Business Identifier Code) است. این کدها پیام‌ها را بین موسسات مسیریابی می‌کنند. این شبکه از رمزنگاری و احراز هویت پیشرفته استفاده می‌کند تا از دسترسی غیرمجاز به پیام‌های مالی و تراکنش‌ها جلوگیری کند.

شبکه پیام رسانی سوئیفت جزو سیستم پرداخت جهانی محسوب می شود و به عنوان حامل پیام های حاوی دستورالعمل های پرداخت بین موسسات مالی درگیر در یک تراکنش عمل می کند.

توجه داشته باشید که، سازمان وابسته به سوئیفت، حساب‌های خاصی را از طرف افراد یا مؤسسات مالی مدیریت و وجوهی را از اشخاص ثالث نزد خود نگه داری نمی‌کند. همچنین وظیفه تسویه حساب بر دوش سوئیفت نیست.

بر اساس قوانین بلژیک، سوئیفت متعلق به مؤسسات مالی عضو آن است. دفتر مرکزی آن نیز همان طور که ذکر شد در بلژیک، نزدیک بروکسل است. رئیس هیئت مدیره سوئیفت گرام مونرو از بریتانیا و مدیر عامل آن خاویر پرز تاسو از اسپانیا است. سوئیفت میزبان کنفرانس سالانه ای به نام Sibos است که به طور خاص با هدف گسترش و پیشرفت در صنعت خدمات مالی برگزار می‌شود.

چه افرادی می توانند از سوئیفت استفاده کنند؟

ابتدا باید مشخص کنیم که چه کسانی می توانند از سوئیفت استفاده می‌کنند:

اعضای اصلی:

ادارات مرکزي بانک‌ها مانند: اداره مرکزي بانک صادرات یا بانک ملی در تهران به عنوان اعضا شناخته می شوند که سهامداران سوئیفت هستند. که یک عضو و سهام دار هستند.

اعضاي فرعی:

شعب خارج از کشور اعضا یا شرکت هاي فرعی که بیش از 90 درصد سهام آن متعلق به عضو باشد به عنوان اعضاي فرعی پذیرفته می شوند. مثلاً شعب خارج از کشور بانک هاي ایرانی، که عضویت آن ها بعد از پذیرفته شدن بانک هاي ایرانی به عنوان عضو، تحت عنوان عضو فرعی پذیرفته شدند.

شرکت کنندگان:

اعضاي غیر بانکی مانند دلال های بورس که در رشته های مختلف خرید و فروش ارز، سهام و … در یکی از رشته هاي عملیات بانکی فعال هستند.

ایران در سوئیفت

طرح عضویت فعال کشور ایران در شبکه سوئیفت، از سال ۱۳۶۴ به وسیله ی کارشناسان بانک مرکزی ایران مطرح شد، ولی با توجه به شرایط جنگی ایران، این طرح به پایان خوشی نرسید تا اینکه در سال ۱۳۶۹، بانک مرکزی، این موضوع را در دستور کار خود قرار داد و پس از آماده‌سازی سیستم بانکی در ایران در این خصوص، تقاضای خود مبنی بر عضویت را در اواخر ۱۳۷۰ مطرح کرد.

سرانجام، با توجه به تلاش کارشناسان حاضر در کشورهای دیگر که با ایران قرارداد همکاری داشتند، در آذر ماه ۱۳۷۱، درخواست ایران پذیرفته و بانک تجارت به عنوان نخستین بانک ایران به شبکه سوئیفت متصل شد و یک بانک ژاپنی اقدام به تبادل پیام با سیستم ایران کرد، در پی آن بانک‌های صادرات، ملی، ملت و سپه نیز به مرور زمان به عضویت این شبکه درآمدند.

مزایا استفاده از سوئیفت

اصلی ترین موضوع مورد توجه در سوئیفت، استانداردسازی و برقراری امنیت مالی می باشد و به عنوان مثال وقتی قرار است برای حواله دلار استرالیا اقدام کنید، اگر از کانال و شبکه سوئیفت استفاده شود، این فرایند صدها بار برای شما امن تر و بهتر خواهد بود. به طور کلی این روزها برای انتقال پول به استرالیا در کنار انتخاب یک صرافی معتبر و با سابقه بهتر است مسیر انتقال نیز از قبل آگاهانه مشخص شود.

طراحی سیستم سوئیفت به صورتی است که با ارسال پیام از طریق شبکه سوئیفت امکان برقراري ارتباط بین رایانه هاي دو بانک و انجام کلیه مراحل حسابداري از قبیل عملیات بستانکاري و بدهکار کردن حساب هاي زیربط، تهیه صورت حساب و صورت مغایرت بدون دخالت نیروي انسانی امکان پذیر می باشد و روز کاري بعد کلیه ی اقلام باز حساب هاي ارزي مشخص و امکان رفع مغایرت ها به طور سریع فراهم خواهد بود.

انجام این گونه عملیات به صورت سنتی و دستی با چند ماه تأخیر استخراج می‌شود. از طرفی در سوئیفت پیام‌هاي بانکی استاندارد هستند و براي هر نوع امور بانکی یک پیام مشخص و تعریف شده است و کلیه بانک‌هاي عضو سوئیفت ملزم خواهند بود براي مخابره پیام از فرمت خاصی استفاده کنند. هم چنین کلیه ارزها در سیستم سوئیفت استاندارد و بین المللی هستند. بنابراین می‌توان گفت مزایاي استاندارد بودن عبارتند از:

• جلوگیري از سلیقه اي عمل کردن افراد در تنظیم متون پیام هاي بانکی
• شناسایی سریع پیام ها
• جلوگیري از اتلاف وقت در تنظیم متن پیام هاي بانکی
• سرعت بخشیدن به تنظیم متن پیام هاي بانکی

در استاندارد سازي پیام هاي بین بانکی براي سهولت کار و عدم ایجاد استانداردهاي جدید، سوئیفت استانداردهایی را که مؤسسات بین المللی از قبیل ISITC , ISDA , ICC , ISO ابداع کرده بودند، پذیرفت و براي مواردي که استانداردي وجود نداشت، معیارهای جدید تهیه کرده است.

این معیارها عبارتند از:

• قابلیت ایجاد اطمینان
• امنیت

سوئیفت چگونه کار می کند؟

اگر تعداد پیام هاي ارسالی یک کشور به حدي باشد که نیاز به راه اندازي سایت سوئیفت در کشور متقاضی عضویت باشد، سوئیفت swift یک سایت در آن کشور تأسیس می کند. در غیر این صورت پیام هاي کشور متقاضی را به سایت سوئیفت کشور همسایه منتقل می کند. هر سایت سوئیفت زیر چتر یکی از دو مرکزي عملیاتی سوئیفت که در هلند و آمریکا مستقر هستند، قرار دارد.

پرداخت های سوئیفت swift تراکنش هایی هستند که از طریق یک بانک واسطه انجام می شود و به شما امکان می‌دهد پرداخت های الکترونیکی را در سطح بین المللی ارسال یا دریافت کنید. شبکه SWIFT در واقع وجوه را انتقال نمی‌دهد و یک سیستم بانکی نیست، بلکه دستورات پرداخت را با استفاده از کدهای SWIFT بین بانک‌ها ارسال می‌کند.

در واقع سوئیفت از کدهایی برای تسهیل مبادلات پولی استفاده می کند. به هر سازمان عضو یک کد منحصر به فرد اختصاص می دهد که دارای هشت یا 11 کاراکتر است.

این کد با هر یک از نام های زیر ساخته می شود:

• کد شناسه بانک BIC
• کد سوئیفت swift
• شناسه سوئیفت یا کد ISO9362

شبکه سوئیفت چیست؟

برای تسهیل تراکنش‌ها، اعضا از یک پلتفرم پیام رسان اختصاصی به نام SWIFTNet استفاده می‌کنند. با توجه به نیازهای پیچیده و متنوع اعضای خود، SWIFTNet چهار سرویس پیام رسانی را ارائه می دهد که هر کدام امکان پردازش یکپارچه «مستقیم» را فراهم می‌کند:

FIN

این سرویس پیام رسانی اصلی سوئیفت است که امکان تبادل پیام های فرمت شده با استانداردهای سنتی MT سوئیفت را فراهم می‌کند. این موارد به طور گسترده توسط جامعه مالی پذیرفته شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند.

InterAct

این شبکه مانند FIN، امکان تبادل پیام‌ها را به صورت پیام به پیام فراهم می‌کند و از تبادل فرمت‌های اختصاصی بین زیرساخت‌های بازار و مشتریانشان پشتیبانی می‌کند. InterAct انعطاف‌پذیری بیشتری از جمله ذخیره و ارسال پیام، پیام‌رسانی هم‌زمان، و گزینه‌های پرس و جو و پاسخ آنی را ارائه می‌دهد. همچنین امکان تبادل انواع پیام MX را فراهم می کند که مطابق با روش استاندارد صنعت 2022 توسعه یافته اند.

FileAct

این شبکه، امکان انتقال دسته بزرگی از پیام ها مانند فایل های پرداخت انبوه، گزارش‌های بسیار بزرگ و داده‌های عملیاتی را فراهم می کند.

WebAccess

این شبکه، به کاربران SWIFTNet اجازه می دهد تا با استفاده از فناوری ها و پروتکل های استاندارد اینترنت، به طور ایمن وب سایت های مالی موجود در SWIFTNet را مرور کنند.

نحوه استفاده از سوئیفت در استرالیا

شبکه سوئیفت در درجه اول برای انتقال وجوه بین موسسات‌مالی استفاده می‌شود که شامل تراکنش‌هایی از جمله تراکنش‌های زیر است:

• انتقال پول بین‌المللی
• پرداخت‌های واردات و صادرات
• معاملات ارزی خارجی
• معاملات اوراق بهادار

حواله های سوئیفت چه مدت زمان می‌برد؟

حواله هایSWIFT میتوانند از زمان یک روز تا ۴ روز پردازش شوند. اما حالت طبیعی و عرف این زمان حداکثر ۴۸ ساعت کاری است.

سوئیفت swift راه بسیار مناسبی برای تراکنش‌های بین المللی مالی است و امنیت و اطمینان از آن برگ برنده مهمی محسوب می‌شود. متاسفانه این شبکه فعلا در ایران فعال نیست و متقاضیان و تجار ایرانی در راه‌های دیگری از این شبکه بهره می‌برند.