قانون مالیات در ایران هم، مانند دیگر کشورهای جهان می باشد و مردم موظف هستند که بخشی از درآمد خود را به به عنوان مالیات به دولت بپردازند. این مالیات دریافت شده هم، برای بهینه سازی زیرساخت ها و رسیدگی به بخش های مختلف کشور مورد استفاده قرار می گیرد.
مالیات بر درآمد، جزء یکی از مهم ترین منابع مالی دولت محسوب می شود و فقط از درآمد کارکنان و کارمندان نیست. مالیات اجاره یا مالیات بر درآمد اجاره هم یکی دیگر از مالیات های مستقیم است و دولت هم این مالیات را با هدف ایجاد تعادل در جامعه و همچنین استفاده از درآمدی که صاحبان ملک از محل اجاره ماهانه خود دارند، دریافت می کند. ما در این مقاله مالیات اجاره را توضیح می دهیم و شرایط پرداخت آن و همچنین معافیت های آن را بیان می کنیم:
مالیات اجاره و نحوه محاسبه آن چیست
صاحب خانه های بسیار زیادی هستند که از محل اجاره ای که به صورت ماهانه از مستاجران خود دریافت می کنند، دارای درآمد هستند و دولت هم این اجاره ی ماهانه را نیز نوعی درآمد می شناسد و آن را مشمول مالیات کرده است.
در واقع، مالیات اجاره یا مالیات بر درآمد اجاره، یکی از زیر گروه های مالیات درآمد است و بر اساس قانون مالیات های مستقیم، اگر دارای ملک مسکونی، اداری یا تجاری می باشید و از آن اجاره ای دریافت می کنید، بر اساس نوع ملک و میزان اجاره ای که ماهانه دریافت می کنید، موظف به پرداخت مالیات هستید و این مالیات جزء وظایف صاحب خانه می باشد.
75 درصد از اجاره ی دریافتی، مشمول مالیات بر اجاره می شود و برای محاسبه ی این مالیات، باید میزان اجاره ماهانه را در عدد 12 ضرب کنید و بعد آن را در عدد 0.75 نیز ضرب کنید. باقی مانده ی این عدد، مشمول مالیات بر درآمد از محل اجاره ملک می شود. بر اساس ماده 131 قانون، مالیات اجاره به صورت درصدی از این عدد کسر می شود و این درصد کسر مالیات هر ساله توسط دولت تعیین می شود.
بر اساس قانون مالیات های مستقیم در کشور، نرخ مالیات اجاره برای اشخاص حقوقی ثابت و برابر با 25 درصد است. این نرخ برای اشخاص حقیقی نیز به با توجه به میزان درآمد سالانه از محل اجاره، به صورت پلکانی محاسبه می شود. جزئیات محاسبه مالیات بر درآمد اجاره به شرح ذیل می باشد:
- این مالیات، برای درآمد سالانه از محل اجاره ملک تا سقف 50 میلیون تومان، 15 درصد است.
- این مالیات، برای درآمد سالانه از محل اجاره ملک بین 50 تا 100 میلیون تومان، 20 درصد است.
- این مالیات، برای درآمد سالانه از محل اجاره ملک بیش از 100 میلیون تومان، 25 درصد است.
چگونگی پرداخت مالیات اجاره
پرداخت مالیات بر اجاره بر عهده ی صاحب ملک است و این افراد تا پایان تیرماه هر سال برای ارائه ی اظهارنامه ی مالیاتی خود فرصت دارند. در مدت زمان مشخص شده، باید این اطهارنامه را به همراه سایر مدارک و مستندات که شامل کپی از قرارداد اجاره ملک و مستنداتی دال بر مالک بودن فرد مورد نیازمی باشد را به سازمان امور مالیاتی کشور تسلیم کنند.
در صورتی که ملکی دارای قرارداد اجاره نباشد و یا مالک آن را ارائه نکند، سازمان مالیات با توجه به نرخ قانونی اجاره بها برای ملکی با مشخصات ذکر شده، وارد عمل می شود. سازمان امور مالیاتی، بعد از دریافت این مدارک صحت آن ها را بررسی و مالیات اجاره سالانه مالک را مشخص می کند.
مالکین هم، در صورت عدم رضایت از میزان مالیات مشخص شده، می توانند پس از ابلاغ سازمان امور مالیاتی کشور در یک بازه یک ماهه، اعتراض خود را مطرح کنند. بعد از ارائه ی این اعتراض، رئیس اداره مالیات و هیات حل اختلاف مالیاتی دو مرجعی هستند و به این اعتراض ها رسیدگی می کنند.
عدم پرداخت مالیات بر درآمد اجاره چه عواقبی دارد
عدم پرداخت به هر شکلی که باشد، جرم محسوب می شود و البته که هیچ عواقبی برای مستاجر به همراه ندارد و مالکان به دردسر می افتند. در صورتیکه مالکان ممول مالیات، این مالیات مشخص شده را ر زمان مقرر به حساب دولت واریز نکنند، مشمول ده درصد جریمه خواهید شد.
اگر چنانچه مالیات مشخص شده، برابر با ده میلیون تومان است و در صورت عدم پرداخت آن، مشمول ده درصد جریمه از مالیات مقرر، یعنی یک میلیون تومان نیز خواهید شد. در چنین شرایطی مالکان باید، مبلغ 11 میلیون تومان به حساب دولت واریز کنید.
به این نکته توجه داشته باشید که، در صورت فریب دولت و ارائه ی اطلاعات غلط در اظهارنامه مالیاتی و کم کردن مالیات اجاره، جریمه سنگین تری در انتظارتان خواهد بود. در صورت کشف و ثبت تخلف مورد نظر توسط کارشناسان اداره مالیاتی، مجبور به پرداخت یک برابر مالیات واقعی به دولت خواهید شد. در واقع به این صورت است که، اگر مالیات اجاره ی واقعی 10 میلیون تومان است، مجبور به پرداخت 20 میلیون تومان می شوید.
آیا پول پیش خانه برای اجاره، مشمول مالیات می شود؟
صاحبخانه ها، در صورتی که علاوه بر اجاره ی ماهانه، مبلغی هم برای پیش پرداخت از مستاجر دریافت کرده باشند باید آن را نیز در محاسبه مالیات اجاره منظور کنند. برای محاسبه مالیات اجاره در چنین شرایطی باید 18 درصد از پول پیش را با مبلغ اجاره ماهانه جمع کنید و بعد عدد حاصل را در عدد 12 ضرب کنید. 75 درصد از این عدد مشمول مالیات بر اجاره می شود.
چه کسانی از پرداخت مالیات بر درآمد اجاره معاف هستند؟
برای این مالیات، معافیت هایی هم در نظر گرفته شده است و مهم ترین این معافیت ها را در ذیل بیان می کنیم:
- خانه هایی که فرزندان، افراد تحت تکفل، همسر، مادر، پدر و اجداد فرد در آن ها سکونت دارند. این بدین معنا می باشد که، زمانی که از اعضای خانواده خود که در این خانه ها سکونت دارند، اجاره دریافت می کنید اجازه استفاده از این معافیت را ندارید و در صورت مشخص شدن دریافت اجاره و استفاده از این معافیت، مجرم شناخته می شوید و علاوه بر پرداخت مالیات اجاره دریافتی، مجبور به پرداخت مبلغی به عنوان جریمه هستید.
- به مدت زمان شش ماه، سکونت مالک قبلی خانه ای که به تازگی خریداری کرده اید، به این معنی می باشد که، خانه ای را از فردی خریداری کرده اید و با توجه به شرایط، تصمیم گرفته اید مالک قبلی برای مدتی در خانه شما سکونت داشته باشد. در این صورت، حتی اگر اجاره ای هم دریافت کنید، مشمول مالیات نمی شود. البته مدت زمان این معافیت شش ماه است.
- در صورتی که اجاره تنها محل درآمد فرد باشد، مشمول پرداخت مالیات نخواهید شد و چنانچه در ماه اجاره بهای چند ملک را دریافت کنید و یا اجاره دریافتی خارج از عرف و زیاد باشد، مشمول این معافیت نمی شود.
- مالکان خانه های کوچکتر از 200 متر در ایران و خانه های کوچکتر از 150 متر در تهران، از پرداخت این مالیات معاف هستند.
- خانه هایی که در اجاره ی نهاد های دولتی و آموزشی هستند، مشمول قانون مالیات اجاره نمی شوند و در واقع اگر خانه ی خود را به یکی از نهاد های دولتی اجاره دهید، مشمول این مالیات نمی شوید.
- مجتمع ها و ساختمان های مسکونی که بیشتر از سه واحد استیجاری در آن ها وجود دارد، از پرداخت مالیات اجاره معاف هستند. البته به این شرط می باشد که، الگوهای مصرف اعلام شده از سوی سازمان مسکن و شهرسازی منطقه رعایت شده باشد.
ما در این مقاله، مالیات اجاره و شیوه محاسبه آن را بیان کردین و مالیات اجاره در گروه مالیات های مستقیم دسته بندی می شود و پرداخت آن، بر عهده صاحب خانه است. نرخ این مالیات هم برای اشخاص حقوقی 25 درصد است.