مودی مالیاتی به معنای ادا کننده و پرداخت کننده است و در اصطلاحات مالیاتی به معنای کسی است که مشمول مالیات است و باید آن را پرداخت کند.
بعضی از مردم به اشتباه فکر می کنند که، مودی همان شخصی است که پرونده ی مالیاتی تشکیل داده است، ولی در حقیقت هر شخصی که موظف به پرداخت هر یک از انواع مالیات ها باشد، جدای از تشکیل پرونده ی مالیاتی و یا عدم تشکیل این پرونده، تا قبل از پرداخت بدهی مالیاتی، مودی مالیاتی نامیده میشود.
البته باید به این نکته هم توجه داشته باشید که تمامی مودیان مشمول پرداخت مالیات نمی باشند و با توجه به معافیت های مالیاتی، مشمول نرخ صفر یا معافیت مالیاتی هستند، ولی موظف به انجام تکالیف مالیاتی خود در مهلت مقرر می باشند.
مودیان مالیاتی چه کسانی هستند
همان طور که در بالا هم بیان کردیم، بر اساس قانون مالیاتی کشور اشخاصی که موظف به پرداخت مالیات هستند و یا مشمول معافیت می باشند، مودی هستند و باید پرونده ی مالیاتی تشکیل دهند، در ذیل این افراد را ذکر می کنیم:
- کارگر و کارمندانی که موظف به پرداخت مالیات بر درآمد حقوق می باشند.
- صاحبان فروشگاه و یا مغازه داری که باید برای درآمد خود اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی را ارسال کند.
- شرکت هایی که با تولید، توزیع کالا و یا ارائه ی خدمات مشمول ارائه اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی می باشند.
- اشخاصی که برای مالیات بر درآمد اجاره ی خود باید اظهارنامه ی مالیاتی ارائه دهد.
- اشخاص که برای خرید و فروش ارز و سکه مشمول مالیات می شوند.
- افرادی که مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی می باشند.
- افرادی که مشمول پرداخت مالیات بر ارث می باشند.
مودی مالیاتی مقطعی و مودی مالیاتی مستمر
مودیان مالیاتی به دو گروه مودی مستمر و مودی مقطعی تقسیم می شوند و مهمترین تفاوت این دو گروه هم در استمرار تکالیف مالیاتی آن ها است.
مودیان مالیاتی مستمر
این اشخاص، به وسیله ی کسب درآمد از فعالیتهای شغلی و یا معاملات تجاری مستمر مشمول پرداخت مالیات می باشند و تا زمانی که چرخه ی فعالیت اقتصادی شان کار می کند، باید به صورت مستر تکالیف مالیاتی خود را انجام دهند.
این فعالیت های اقتصادی هم ممکن است که یک مغازه ی تولید و یا توزیع کالا و یا ارائه ی خدمات و یا یک شرکت بزرگ تولید و توزیع انبوه محصولات، بازرگانی و یا ارائه ی خدمات باشد.
وظایف مودیان مالیاتی مستمر
مهم ترین وظایف مودیان مستمر شامل موارد ذکر شده در ذیل می باشد:
- تشکیل پرونده مالیاتی
- ثبت نام در سامانههای مالیاتی با توجه به تکالیف مالیاتی مربوطه
- نگه داری اسناد، مدارک و پلمپ دفاتر قانونی حسابداری و این مدارک بر اساس فعالیت های مختلف، حجم فعالیت و حقیقی یا حقوقی بودن شخصیت مودی متفاوت می باشد.
- ارائه ی گزارشات درآمد و هزینه به سازمان مالیاتی و این فعالیتهای مختلف بر اساس حجم فعالیت و حقیقی یا حقوقی بودن شخصیت مودی متفاوت می باشد.
مودیان مالیاتی مقطعی
این مالیات برای اشخاصی است که به صورت مقطعی و در یک مدت زمان مشخص مانند شخصی که به واسطه ی دریافت ارث، دریافت یک هدیه، خرید و فروش یک دارایی مانند خودرو یا املاک، خرید و فروش ارز و سکه و … بدهکار مالیاتی و مشمول پرداخت مالیات می شود.
وظایف مودیان مالیاتی مقطعی
مودیان مقطعی، باید در یک بازه ی زمانی خاص و با توجه به تحصیل نوعی درآمد یا دارایی با ماهیت غیرمستمر، مالیات مشمول شده را پرداخت کنند و از نظر نوع تکلیف قابل اجرا و مهلت انجام تکلیف با یکدیگر متفاوت می باشند.
این مودیان، نیازی به تشکیل پرونده ی مالیاتی ندارند و فقط باید در مدت زمان مقرر تکلیف قانونی خود را انجام دهند و بدهی خود را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند.
توجه داشته باشید که، اشخاصی که مشمول مالیات مقطوع می شوند، اگر مشغول کسب درآمد از یک فعالیت اقتصادی باشند، به عنوان مودی مستمر شناخته شده اند و موظف به انجام تکالیف مالیاتی مربوط به مودیان مستمر می شوند و باید وظایف قانونی خود را انجام دهند.
جریمه عدم انجام وظایف مودیان مالیات
در صورت عدم انجام تکالیف مشمول شده برای مودیان مالیاتی در مهلت مقرر و پرداخت مالیات، مشمول جرایم مالیاتی سنگینی می شوند. این جرایم شامل موارد ذکر شده در ذیل می باشد:
- جرایم نقدی
- محرومیت از تسهیلات و امتیازات مالیاتی
- مسدودی حساب
- ممنوع الخروجی
- مصادره اموال
مشمولان مالیات مستقیم
افراد و گروه های ذکر شده در ذیل مشمول مالیات مستقیم می باشند:
- کلیه ی مالکین اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی.
- اشخاص حقیقی ایرانی مقیم ایران که در داخل و یا خارج از کشور، درآمد کسب می کنند.
- اشخاص حقیقی ایرانی مقیم خارج از کشور، نسبت به درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران دارند.
- هر شخص حقوقی ایرانی برای درآمدهاس کسب شده در ایران یا خارج از ایران.
- اشخاص غیر ایرانی حقیقی و یا حقوقی نسبت به درآمدهایی که در ایران کسب می کنند.
افرادی که مشمول مالیات نمی باشند
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا، افرادی هم هستند که نسبت به قوانین مالیات اجرایی درکشور، مشمول مالیات نمی باشند و آن ها را در ذیل بیان می کنیم:
- وزارتخانه ها
- موسسات دولتی
- شهرداری ها
- دستگاه ها و اداراتی که بودجه ی خود را از طریق دولت تامین می کنند.
با توجه به مطالب ذکر شده در این مقاله، مودی مالیاتی به افرادی می گویند که مشمول انجام تکالیف مالیاتی میشوند و انجام صحیح تکالیف مالیاتی هم باعث برخورداری از تسهیلات مالیات منصفانه در گرو شناخت دقیق مودیان مالیاتی و تکالیف مالیاتی آن ها است.
از طرف دیگر هم، عدم پرداخت وظابف مالیاتی از سمت موشمولین، باعث ایجاد چالشهای بزرگی مانند: تعلق جرایم سنگین مالیاتی، از دست رفتن سرمایهها و درآمدهای آنان می شود.