کد مالیاتی یا همان شماره مالیاتی، یک شناسه منحصر به فرد است که به افراد یا شرکت‌ها در فرایند پرداخت مالیات اختصاص می‌یابد. در ایران، کد مالیاتی به عنوان شماره ملی شخص حقیقی یا شماره ثبتی شرکت در سازمان مالیاتی استفاده می‌شود.
در کل، کد مالیاتی یک شناسه مهم است که در فرایند مالیاتی برای شناسایی شخص یا شرکت استفاده می‌شود و اطلاعات مالی و مالیاتی مرتبط با آن فرد یا شرکت را به منظور پرداخت مالیات جمع‌آوری و ثبت می‌کند.
مدارک لازم برای دریافت کد مالیاتی
برای دریافت کد رهگیری مالیاتی، اشخاص حقیقی و حقوقی باید از مدارک زیر برخوردار باشند:
مدارک لازم برای اشخاص حقیقی
- کپی قبض پایانی محل فعالیت
- کپی کارت بازرگانی
- کپی وکالت‌نامه‌ی قائم مقام قانونی
- کپی جواز کسب
- کپی کارت ملی
- کپی گواهی مربوط به ثبت نام اداره امور مالیاتی
- اطلاعات هویتی فرد
- اصل شناسنامه
- عکس در ابعاد 3*4 (سه در چهار)
- پیش ثبت نام مالی
- ارائه اجاره نامه یا سند مالکیت محل فعالیت
- کپی یا اصل فیش بانکی مربوط به عوارض
چرا باید کد مالیاتی را دریافت کنیم؟ و چه اشخاصی نیاز به آن دارند؟
مدارک لازم برای اشخاص حقوقی
- کپی و اصل همه اسناد شرکت (شرکت نامه، روزنامه رسمی، مهر شرکت و …)
- کپی و اصل آخرین تغییرات در روزنامه رسمی
- کپی و اصل اسناد شناسایی همه اعضای شرکت
- کامل کردن دفترچه مربوط به مشخصات شناسایی اشخاص حقوقی
- فیش مربوط به پرداخت دو در هزاری سرمایه اولیه شرکت
- قبوض آب، برق، گاز و تلفن شرکت
- اسناد مربوط به مالکیت و اجاره نامه دفتر شرکت
- گواهی مربوط به امضاء توسط مالکان امضاء حقوقی در محل دفترخانه رسمی اسناد
- وکالت نامه از جانب شرکت (اگر مدیرعامل حاضر نباشد)
- کپی کارت بانکی شرکت برای تایید شماره حساب بانکی شرکت.
مدارک فوق معمولاً به همراه فرم‌های درخواست مالیاتی و سایر اطلاعات لازم باید به سازمان مالیاتی ارائه شوند تا کد رهگیری مالیاتی صادر شود. لازم به ذکر است که این مدارک ممکن است بسته به موارد خاص و مقررات جاری سازمان مالیاتی متفاوت باشد. بنابراین، بهتر است با مراجعه به سازمان مالیاتی محلی خود یا مشاور مالی خود درباره مدارک دقیق مورد نیاز برای دریافت کد رهگیری مالیاتی مشورت کنید.
نحوه دریافت کد مالیاتی و سامانه ی مربوط به آن
کد مالیاتی یا کد رهگیری مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی توسط سازمان امور مالیاتی کشور صادر می‌شود.
فرایند دریافت کد رهگیری مالیاتی و ثبت اطلاعات در مالیاتی به صورت آنلاین باید از طریق سامانه‌ی مالیاتی به آدرس tax.gov.ir مراجعه نمایید. یعنی نیازی به مراجعه ی حضوری به اداره امور مالیاتی نیست.
مدارک لازم برای دریافت کد رهگیری مالیاتی از جانب شخص حقیقی و حقوقی
کد اقتصادی چیست و چه تفاوتی با کد مالیاتی دارد؟
کد اقتصادی و کد مالیاتی دو کد متفاوت هستند و برای موارد مختلف در ایران استفاده می‌شوند. در ادامه تفاوت‌های اصلی بین این دو را توضیح می‌دهم:
کد مالیاتی:
کد مالیاتی یا کد رهگیری مالیاتی برای شناسایی اشخاص حقیقی و حقوقی در سیستم مالیاتی استفاده می‌شود. این کد توسط سازمان امور مالیاتی کشور صادر می‌شود و به هر شخص یا شرکت یکتا است. کد مالیاتی برای محاسبه و پرداخت مالیات، تهیه اظهارنامه مالیاتی و انجام امور مالیاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کد اقتصادی:
کد اقتصادی برای شناسایی و ثبت واحدهای اقتصادی مختلف در سازمان ثبت شرکت‌ها و سازمان ثبت اسناد و املاک استفاده می‌شود. این کد برای ثبت شرکت‌ها، کسب و کارها، موسسات و سازمان‌های غیرتجاری مانند بیمارستان‌ها، دانشگاه‌ها و سایر واحدهای اقتصادی استفاده می‌شود.
کد اقتصادی به هر واحد اقتصادی یکتاست و به عنوان شناسه اصلی آن واحد در امور مربوط به ثبت شرکت، تجارت، مالیات و آمار استفاده می‌شود. سازمان ثبت شرکت‌ها و سازمان ثبت اسناد و املاک مسئول صدور کد اقتصادی است.
مزیت و معایب داشتن کد اقتصادی
معایب نداشتن کد مالیاتی
عدم داشتن کد مالیاتی می‌تواند موجب برخی مشکلات و معایب در امور مالی و مالیاتی شود. در زیر به برخی از این معایب اشاره می‌کنم:
عدم توانایی در تهیه اظهارنامه مالیاتی:
در صورت عدم داشتن کد مالیاتی، شخص یا شرکت قادر به تهیه اظهارنامه مالیاتی نخواهد بود. این موضوع می‌تواند به عدم انطباق با قوانین مالیاتی و پرداخت مالیات مناسب منجر شود.
مشکلات در امور مالیاتی:
کد مالیاتی برای شناسایی صحیح افراد و شرکت‌ها در سیستم مالیاتی استفاده می‌شود. در صورت عدم داشتن کد مالیاتی، ممکن است در تعاملات با مراجعات مالیاتی و سازمان امور مالیاتی دچار مشکلات و سوءتفاهمات شوید.
ناتوانی در انجام تراکنش‌های مالی:
برخی از سازمان‌ها و نهادها در انجام تراکنش‌ها و معاملات مالی، از وجود کد مالیاتی به عنوان یک شناسه معتبر برای اشخاص و شرکت‌ها الزام می‌کنند. بدون کد مالیاتی، ممکن است به مشکلاتی در انجام این تراکنش‌ها برخورد کنید.
عدم امکان دریافت مزایای مالیاتی:
در برخی موارد، برای دریافت برخی از مزایای مالیاتی مانند کسری مالیاتی و کسر هزینه‌ها، ارائه کد مالیاتی الزامی است. بدون داشتن کد مالیاتی، نمی‌توانید از این مزایا بهره‌مند شوید.
کد مالیاتی
چه افرادی معاف و ملزم به دریافت کد اقتصادی هستند؟
در ایران، برخی افراد و واحدهای اقتصادی معاف از دریافت کد اقتصادی هستند، در حالی که برای بقیه افراد و واحدهای اقتصادی دریافت کد اقتصادی الزامی است. در زیر به برخی از افراد و واحدهای معاف و ملزم به دریافت کد اقتصادی اشاره می‌کنم:
معافیت از دریافت کد اقتصادی:
برخی افراد حقیقی مانند بیکاران، بازنشستگان، دانشجویان و مجردان معاف از دریافت کد اقتصادی هستند.
ملزم به دریافت کد اقتصادی:
در ادامه اشخاص و شرکت هایی که باید کد اقتصادی دریافت کنند را معرفی کرده ایم.
شرکت‌ها:
تمامی شرکت‌ها و شرکت‌های تعاونی ملزم به دریافت کد اقتصادی هستند.
موسسات غیرتجاری:
موسسات غیرتجاری مانند بنیادها، انجمن‌ها و سازمان‌های غیرانتفاعی نیز باید کد اقتصادی دریافت کنند.
اشخاص حقوقی دولتی:
اشخاص حقوقی دولتی اعم از سازمان‌ها، شرکت‌ها و نهادهای دولتی نیز ملزم به دریافت کد اقتصادی هستند.
اشخاص حقوقی غیردولتی:
اشخاص حقوقی غیردولتی مانند شرکت‌های خصوصی، شرکت‌های تعاونی، موسسات تجاری و غیره نیز باید کد اقتصادی دریافت کنند.
اشخاص حقیقی واگذارکننده ملک:
افراد حقیقی که ملک خود را به اشخاص حقوقی واگذار می‌کنند، برای انجام این فعالیت نیز باید کد اقتصادی دریافت کنند.
دریافت کد اقتصادی
جریمه تخلفات کد مالیاتی
جریمه‌های مرتبط با تخلفات کد مالیاتی ممکن است بسته به نوع تخلف و مقدار تخلف متفاوت باشند. سازمان امور مالیاتی ایران (سازمان مالیاتی) مسئول اعمال جریمه‌ها و تعیین میزان آن ها است. در زیر به برخی از تخلفات رایج و جریمه‌های مرتبط با آنها اشاره می‌کنیم:
عدم دریافت و استفاده از کد مالیاتی:
در صورت عدم دریافت یا عدم استفاده از کد مالیاتی در موعد تعیین شده، جریمه‌ای تعیین می‌شود. میزان جریمه ممکن است بر اساس مقدار درآمد ناخالص سال قبل و همچنین تکرار تخلف متغیر باشد.
ارائه اطلاعات نادرست یا تقلبی:
در صورت ارائه اطلاعات نادرست، تقلبی یا مخدوش به سازمان مالیاتی، جریمه‌های جداگانه اعمال می‌شود. میزان جریمه معمولاً بر اساس نوع اطلاعات نادرست و مقدار تقلب تعیین می‌شود.
عدم ارائه اسناد و مدارک مالیاتی:
اگر شخص یا واحد اقتصادی عدم ارائه اسناد و مدارک مالیاتی مورد نیاز را در موعد تعیین شده، جریمه‌هایی تعیین می‌شود. میزان جریمه بسته به نوع مدارک و میزان تأخیر ممکن است متفاوت باشد.
عدم پرداخت مالیات:
در صورت عدم پرداخت مالیات در موعد مقرر، جریمه‌هایی اعمال می‌شود. میزان جریمه معمولاً بر اساس مقدار مالیات معوقه و تعداد روز تأخیر متغیر است.
سایر تخلفات:
سازمان مالیاتی ممکن است جریمه‌های دیگری برای تخلفات دیگر مانند عدم تنظیم صورت‌های مالیاتی، عدم تسلیم گزارشات مالیاتی، عدم تطابق اطلاعات مالیاتی و غیره اعمال کند.
با توجه به مطالب ذکر شده در این مقاله، کد رهگیری مالیاتی یک شناسه‌ی 10 رقمی است که مخصوص هر شخص حقیقی یا حقوقی با فعالیت اقتصادی صادر می‌شود تا سازمان امور مالیاتی بتواند میزان مالیات پرداختی را محاسبه کند. این کد پس از ثبت، تأیید اطلاعات و احراز هویت برایتان صادر می‌شود و بدون تغییر می‌ماند. هر کسی که کد مالیاتی دریافت کند، مودی مالیات محسوب شده و موظف به پرداخت مالیات است.
