مالیات مشاغل یکی از انواع مالیات‌ها است و کسبه و صاحبان مشاغل آن را پرداخت می کنند. دولت، بخش قابل توجهی از هزینه‌های کشور از طریق دریافت این مالیات‌ها تامین می کند و به همین دلیل است که پرداخت مالیات برای افراد مشمول ضروری و قطعی است.
به طور کلی همه اشخاص حقیقی و حقوقی که دارای فعالیت اقتصادی می باشند و درآمدی را از این طریق کسب می‌کنند، مشمول مالیات بر درآمد مشاغل می‌شوند. پرداخت این نوع مالیات از اهمیت بالایی برخوردار است.
این شغل‌ها معمولا محدود به محیط‌های اداری و تجاری می باشد و با گذشت زمان و افزایش جمعیت و هزینه‌های زندگی، تشکیل مشاغل خانگی رو به افزایش رفته و تبدیل به یک پدیده‌ی مهم در جامعه شده است.
فعالیت‌های تجاری که به وسیله ی یک فرد یا گروه انسانی در محیطی غیر از مکان‌های تجاری مانند کارگاه‌ها و فروشگاه‌ها و درون فضای مسکونی انجام می‌شود، به عنوان کسب وکار خانگی شناخته شده است و محصولات یا خدمات تولید شده به وسیله ی این نوع کسب‌وکارها به بازار مصرف خارج از منزل و مشتریان ارائه می‌شوند.
انواع مالیات
مالیات‌ها به دو گروه مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شوند و مالیات‌های مستقیم، به صورت مستقیم مربوط به دارایی‌ها و یا درآمدهای شخص می باشد و مالیات بر دارایی و درآمد ازجمله مهم‌ترین آن ها هستند.
مالیات غیرمستقیم هم معمولا به کالا و خدمات تعلق می گیرد و مصرف‌کننده آن را پرداخت می‌کند. ازجمله مالیات‌های غیرمستقیم، می‌توان به مالیات واردات و ارزش افزوده اشاره کرد.
بررسی مفهوم درآمد مشاغل
به هر نوع درآمدی که شخص حقیقی از راه اشتغال به دست می آورد، مالیات تعلق می گیرد و این نوع درآمدها باتوجه به قانون مالیات‌های مستقیم، محاسبه و از درآمد شخص کسر می‌شود. بر اساس تبصره ماده ۹۳ قانون مالیات‌های مستقیم، درآمد ناشی از مضاربه و درآمد شرکت‌های مدنی هم مشمول این نوع مالیات خواهد بود.
به طور کلی هر شخصی در هر فعالیت و کسب و کاری که دارای درآمد باشد، مشمول مالیات می‌شود. مالیات بر مشاغل هم در یک دوره یک ساله محاسبه و پرداخت می‌شود.
نوع فعالیت مشاغل خانگی در سال 1401
نوع فعالیت مشاغل خانگی
در دنیای کسب وکارهای خانگی، دو رویکرد متفاوت برای این نوع از کسب و کارها وجود دارد:
متقاضی مستقل: در این نوع از کسب‌وکارهای خانگی، محصول یا خدمت به صورت کاملاً مستقل و بدون نیاز به همکاری با کارفرمای خارج از منزل تولید می‌شود. در واقع به این صورت است که تمامی فرآیندها از تولید تا عرضه به بازار به وسیله ی فرد یا تیم خانگی انجام می‌شود و ارتباطی با کارفرمای خارجی وجود ندارد.
متقاضی وابسته: این نوع مشاغل خانگی به کارفرمای خارج از منزل هم وابسته است و در ازای انجام فعالیت مشخص، کارمزد ثابت یا درصدی از درآمد به عنوان پاداش دریافت می‌کنند. این نوع کسب‌وکارها برای ادامه دادن و پابرجا ماندن به همکاری و ارتباط مداوم با کارفرمای خود نیاز دارد.
فعالیت های جزو مشاغل خانگی
مشاغل خانگی از جمله صنایع دستی و سنتی مانند کار با سنگ، فلز، نخ و چوب، قالی بافی، دامپروری، تولید محصولات دامی و کشاورزی، فعالیت در صنایع تبدیلی، تولید، شیلات، محصولات غذایی، ارائه‌ی خدمات فرهنگی، چاپ، پوشاک و بافت و همچنین نساجی می باشند و هریک از این دسته‌بندی‌ها شامل زیرمجموعه‌های متنوعی نیز هستند. برای دسترسی به لیست کامل مشاغل خانگی می‌توان به وب‌سایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه کرد.
معافیت مالیات مشاغل خانگی
مشاغل خانگی به صورت عام از معافیت مالیاتی برخوردار نیستند، مگر آنکه فعالیت خاصی از مالیات معاف باشد. به عنوان مثال، درامد کارگاه‌های فرش دستباف و صنایع دستی که تحت ماده 142 قانون مالیات‌های مستقیم از مالیات بر درآمد معاف هستند.
لیست مشاعل خانگی معاف از مالیات:
- فعالیت‌های کشاورزی
- صنایع دستی
- حوزه‌های فرهنگی و هنری
معافیت مالیات مشاغل خانگی در سال 1401
شرایط اصلی معافیت مشاغل خانگی از مالیات
طرح معافیت مالیات مشاغل خانگی برای مشاغل و کسب و کارهای دارای مجوز می باشد و توسط نهاد مربوطه تایید شده‌اند و اگر کار در محیط منزل شخص انجام شود و هیچ گونه مزاحمتی برای همسایگان ایجاد نکند و محصولات تولید شده برای فروش به خارج از منزل نیز ارائه شوند، جزء این مشاغل خانگی می باشد.
مالیات کسب‌وکارهای خانگی چگونه محاسبه می‌شود؟
برای محاسبه میزان مالیات مشاغل خانگی، ابتدا باید امقدار درآمد و هزینه‌های متعلق به آن در زمان تکمیل اظهارنامه مالیاتی مشخص شود و پس از ارائه اظهارنامه مالیاتی، مسئولان مربوطه، مقدار مالیاتی که به کسب و کار خانگی شما تعلق می‌گیرد را، محاسبه کرده و به صنف مربوطه اعلام می‌کنند.
در صورتی که میزان درآمد شما، تناسب هزینه‌ها و کارکرد شما در چندین سال متوالی رعایت شده باشد، می توانید از تبصره ۱۰۰ یا مالیات مقطوع استفاده کنید و در نهایت، مبلغ نهایی مالیات مشاغل خانگی مشخص می‌شود و شما باید این مبلغ را به موقع پرداخت کنید. پرداخت به‌موقع مالیات دارای مزایای مختلفی از جمله معافیت مالیات مشاغل خانگی در سال‌های بعدی، تخفیفات مالیاتی و پاداش‌های مالیاتی و.. می باشد .
پرداخت مالیات مشاغل خانگی چگونه است؟
مشاغل خانگی جزو دسته‌هایی هستند که باید مالیات مستقیم از نوع مالیات بر درآمد پرداخت کنند و هر فرد یا کسب‌وکار خانگی که درآمد دارد، باید مبلغی از آن را به‌عنوان مالیات پرداخت کندف البته به این نکته توجه داشته باشید که، درآمد مشاغل خانگی تا یک سقف مشخص معاف از مالیات است و بعد از آن، مالیات به‌صورت تدریجی افزایش می‌یابد. البته مالیات بر ارزش افزوده نیز به عنوان یک نوع مالیات غیرمستقیم نیز، به مشاغل خانگی تحمیل می‌شود. به همین دلیل، فعالان در این حوزه مشمول پرداخت ۹ درصد مالیات غیرمستقیم و یا همان مالیات بر ارزش افزوده هستند.
برخی از مشاغل خانگی بر اساس نوع فعالیت یا میزان درآمد معاف از پرداخت مالیات می‌شوند. برای مثال، مشاغل خانگی در حوزه‌ی فرهنگی کمترین مالیات کسب و کارهای خانگی را پرداخت می‌کنند و همچنین کسب وکارهایی که در مناطق کم‌توسعه فعالیت می‌کنند، می‌توانند از برخی معافیت‌های مالیاتی یا مالیات نرخ صفر بهره‌مند شوند.
برای پرداخت مالیات مشاغل خانگی، شما باید ابتدا اظهارنامه مالیاتی خود را ارائه دهید و سپس بر اساس میزان درآمد و هزینه‌های خود، مبلغ مالیات کسب و کار خانگی محاسبه شده و باید در زمان مقرر آن پرداخت شود.
لیست مشاغل خانگی معاف از مالیات در سال 1401
لیست مشاغل خانگی معاف از مالیات
در مشاغل خانگی می‌توانند از مزیت‌ها و امتیازات آن برای دریافت وام‌های خوداشتغالی و… نیز استفاده کنید و در ذیل لیستی از این مشاغل را بیان می کنیم:
- مربیگری زبان و آموزش آنلاین
- خدمات طراحی گرافیک و وب‌سایت
- نویسندگی و ترجمه متون
- مشاوره و آموزش روانشناسی
- خدمات دیجیتال مارکتینگ و تبلیغات آنلاین
- تولید محتوا و ویرایش متون
- طراحی و ساخت اشیا هنری دست‌ساز
- خدمات مشاوره حقوقی و مالی
- تولید و فروش محصولات گلخانه‌ای و باغبانی
- تدریس خصوصی و کلاس‌های آموزشی غیررسمی
- تهیه و توزیع غذاهای خانگی
- خدمات طراحی داخلی و معماری
- تولید و فروش محصولات دست‌ساز و هنری
- خدمات مشاوره تغذیه و ورزش
- فروش محصولات آرایشی و بهداشتی طبیعی
- خدمات مشاوره آرایش و زیبایی
- تهیه و فروش سوغاتی‌های محلی
- تولید و فروش صنایع‌دستی
- خدمات گردشگری و راهنمایی
با توجه به مطالب ذکر شده در این مقاله، با وجود معافیت مشاغل خانگی، باز هم باید اظهارنامه ارائه دهند و میزان درامد و هزینه ها را محاسبه و اعلام کنند، زیرا مشاغل خانگی تا سقف مشخصی معاف از مالیات می باشند و برای میزان بیشتری از آن باید مالیات مشخصی را پرداخت کنند.
